دریادداشتهای قبلی و حتی توصیههای بیشتر کارشناسان به نشانه و علل پوکی استخوان و به نقش رژیم غذایی و ورزش در پیشگیری از آن اشاره شد و همچنین تاکید شد که رژیم غذایی حاوی کلسیم و ویتامین Dکافی می تواند از بروز آن پیشگیری کند در این یادداشت ميخواهيم تا به نقش ریز مغذیهایی نظیر منیزیم، روی و مس که از عوامل موثر در تراکم استخوان هستند بپردازیم
ریز مغذیها جهت رشد و تکامل طبیعی استخوان در انسان ضروری هستند اگرچه آنها اجزای ساختاری کمی را در دندان و استخوان تشکیل میدهند اما در متابولیسم و بازسازی استخوان نقش بسیار مهمی دارند.
نقش منیزیم
خطر اختلالات تغذیهای به ویژه ریزمغذیها و کمبود ویتامینها در زمان یائسگی در بروز پوکی استخوان بالا است. از آنجايیکه منیزیم برای رشد و نمو استخوان بسیار لازم است به همین دلیل کمبود آن یک عامل خطرناک برای پوکی استخوان است. منابع طبیعی منیزیم شامل بادام زمینی، سبوس و جوانه گندم، حبوبات جوانه زده و گوشت مرغ است.
روی
کمبود شدید روی نیز با اختلال در رشد استخوانی به ویژه در کودکان همراه است؛ این نکته حائز اهمیت است و باید همه خانمها و آقایان بدانند که خانمهای شیرده و باردار و افرادی که دارای فعالیت ورزشی مرتب و منظم هستند، نیاز به روی بیشتری نسبت به سایر افراد دارند و اگر مقدار دریافت آنها از روی، کافی نباشد دچار کمبود آن و عوارض حاصل از آن خواهند شد . به طور تقریبی در هر گرم گوشت 3 تا 5 میلی گرم روی وجود دارد. نان سفید، چربی و شکر فاقد روی هستند. گوشت، جگر، تخممرغ، میگو، گندم سبوسدار، تخم کدو حلوایی و گوجهفرنگی از روی غنی هستند.
کمبود روی و ضعف استخوانی در نتیجه پوکی استخوان
با خوردن هر 100 گرم عدس و یا نخود یا گندم آسیاب نشده میتوان 4 تا 5 میلی گرم روی وارد بدن کرد. در هر صد گرم سبوس گندم یا هر صد گرم ذرت، 3 میلیگرم روی به بدن میرسد. کمبود این ماده مغذی با ارزش به صورت بالقوه منجر به ضعف استخوانی شده و در ابتلای افراد به پوکی استخوان نقش دارد. نکته قابل توجه اینکه رابطه مستقیمی بین مقدار روی در استخوان و قدرت استخوانی وجود دارد. روی به میزان زیاد در گوشت قرمز، فرآوردههای گوشتی طیور، غلات، جوی کامل و حبوبات وجود دارد.
مس
نقش مس در بیوسنتز(ساخت و ساز) استخوان، بافت هم بند و نگهداری از آن اثبات شده است. منابع غذایی مس شامل غلات سبوسدار، آجیل، حبوبات، جگر و دل و قلوه، سبزیهایی با برگهای سبز تیره، مرغ و غذاهای دریایی هستند. امید است که در برنامههای غذایی بتوان تدابیری اندیشید تا تمام این نکات لحاظ شده و از ابتلا به پوکی استخوان در کشور کاسته شود.